SLAYT

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Bilim, Teknoloji, Sanat ve Spor Festivali 2024 (AKÜFEST’24) etkinlikleri programı kapsamında “Yapay Zekayı Anlamak: Temellerden Eğitime Bir Yolculuk” temalı konferans düzenlendi.

Atatürk Kongre Merkezinde düzenlenen, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Murat Peker ile birlikte akademik ve idari personelin katıldığı konferansta, Maarif Vakfı Akademik Faaliyetler ve Yayınlar Daire Başkanı Doç. Dr. Rıdvan Elmas konuşmacı olarak yer aldı.

Maarif Vakfı Akademik Faaliyetler ve Yayınlar Daire Başkanı Doç. Dr. Rıdvan Elmas, her yeni çıkan teknoloji gibi yapay zekanın da belli korkuları beraberinde getirdiğine dikkat çekerek bununla ilgili felsefi tartışmaların söz konusu olduğunu belirtti. Cahit Arf’ın 1959 yılında yapay zekayı Türkiye’de konuştuğunu söyleyen Elmas, “Cahit Arf Hoca, eğitimin çok teorik ağırlıklı olduğunu, uygulamaya çok önem verilmediğini ve eğitimdeki zayıflıkların makinalarla nasıl çözülebileceğinin getirdiği tartışmayı anlatıyor. Buradan hareketle aslında bazı şeyleri anlayabilmiş ve görebilmişiz diyebiliriz fakat yeterince üzerine düşülmemiş” dedi. Elmas, yapay zekanın 2022 yılından beri gündemde olduğunu ve çok yavaş ilerlediğini belirterek, “Silikon tabanlı çiplerin gelişmesi, veri tabanlarının artışı ve matematiğin gelişmesi yapay zekanın son iki üç yılda hızla ilerlemesine neden olmuştur” diye konuştu.

“Yapay Zekâ Yeni İş Alanları Açmaktadır”

Elmas, yapay zekanın hata payının normal bilgisayarlara göre çok daha yüksek olduğunu sebebinin ise yapay zekanın en makul veri odaklı cevabı vermesinden kaynaklı olduğu bilgisini kaydetti. Elmas, “Yapay Zekâ ile insanların aklına işsiz kalma gibi sorular gelmeye başladı. Türkiye’de robotların işçilerin yerine çalıştığı 6 fabrika bulunuyor. Dünya buna doğru evriliyor. Fakat bu tamamen yapay zekâ ile ilintili bir durum değildir. Yapay zekadan önce de bu vardı zaten. Bu daha çok sanayi 4.0 ile ilgili bir durumdur. Normal fabrikalarda 1000-1500 kişi çalışırken bu tür fabrikalarda 50-60 kişi çalışıyor. Bu rutin işler yapanların sayısını azaltsa da yeni iş alanlarına imkân açmaktadır” ifadelerini kullandı.

“Her akıllı sistem yapay zekâ değildir”

Elmas, “Her akıllı sistem yapay zekâ değildir. Akıllı sistemler yapay zekayı kullanabilir fakat her akıllı sistem yapay zekâ olmayabilir. Her şeyi yapay zekâ ile örüntüleme anlayışından vazgeçmemiz gerekmektedir” dedi. Yapay zekayla geliştirilen programlar hakkında bilgi veren Elmas, “Yapay zekaya dayalı bir sohbet robotu geliştirilirken OPEN AI adında yeni bir marka kullanıldı. Google tercih edilmedi. Ben bunun sebebinin OPEN AI’ın bir marka değerinin olmadığını ve bu nedenle Google gibi kaybedecek bir şeyinin olmamasına bağlı olduğunu düşünüyorum. Fakat şimdi en büyük kazancı onlar sağlıyor. Google’ın işlemcisi Camel AI’ da çok güçlü bir programdır. CHATGPT’ye para vermek istemiyorsanız kesinlikle kullanılabilir” diye konuştu.

Yapay zekanın belli basamaklardan geçerek hayatımıza girdiğini belirten Elmas, bu dönemi şöyle özetledi:

“Biz yapay zekanın yenilikçi ve tetikleyici kısmını büyük oranda yaşadık. Şimdi abartılı beklentiler kısmını yaşadığımızı düşünüyorum. Bununla ilgili çok büyük beklentilerimiz var. Bunun daha sonra hayal kırıklığı dönemi olabilir. Belli oranda da dünyayı değiştireceğine inanıyoruz ama daha sonra bu normalize oluyor. Yani bu aydınlanma evresi olarak adlandırılıyor. Araç ne işe yarar, ‘hayatımızı nasıl değiştirebiliriz’in cevabını bize veriyor. Radyo ve televizyon da hayatımıza ilk girdiğinde yapay zekanın girdiği ana benzer etkiler yarattı. Fakat burada bir fark var. Bilgisayarı siz kullanırsanız, sanal gerçekliği siz kullanırsanız varlar. Bunlar size bir şey üretmiyorlar. Sizin bunları nasıl kullandığınız çok önemli. Yapay zekanın bunlardan temel farkı üretebiliyor olmasıdır.”

“Gelecek sizi bekliyor. Siz de geleceğinizi bekliyorsunuz”

Yapay zekayı daha çok var olabilen, sınırları belli problemlerde yardımcı olarak düşünmenin çok daha verimli olacağını belirten Elmas, “Yapay zekanın daha özgün, üretici tarafına baktığımız zaman; bir makale yazması, bir köpeğin resmini oluşturması, bir tavsiye mektubu oluşturması veya optimize etmesi gibi katkılarının olduğunu görüyoruz. Beynimizin bir dilim ekmek yerken yaptığını ancak bir nükleer santralden aldığımız enerji ile yapay zekaya yaptırabiliyoruz. Her bir resim üretmede bir telefonu şarj etmiş kadar enerji harcıyoruz. Bu yüzden şu anda silikon tabanlı çip sisteminden çıkıp hepsinin birleştirildiği yani CPU’nun ve hafıza kartının hepsinin birleştirildiği yere doğru gitmek isteniyor” dedi. Elmas, Çin ve Hindistan’ın oyunun kurucusu olacağına ve Türkiye’nin de bu bağlamda yeterli ve eğitimli mühendisler yetiştirmesinin önemine değindi.

Prof. Dr. Murat Peker ise, “Yakın zamanda bütün birimlerimize, bütün programlarımızda yapay zeka ile alakalı bir ders açılması gerektiği konusunda bir yazı yazmıştık. Muhtemelen Haziran Senatomuzda önümüzdeki yıl bu ders müfredatımıza eklenecek. Bu alanda mümkün olduğu kadar kendimizi yetiştirmek önemli. Gelecek sizi bekliyor. Siz de geleceğinizi bekliyorsunuz” ifadelerini kullandı.

Konferans, AKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Murat Peker’in Doç. Dr. Rıdvan Elmas’a teşekkür belgesi takdimiyle son buldu.

Atatürk Kongre Merkezinde düzenlenen, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Murat Peker, Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayhan Erol, Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan V. Prof. Dr. Şerife Ebru Okuyucu, Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Bekir Yalçın ile birlikte akademik ve idari personelin katıldığı konferansta; Arvis Teknoloji ve Roket Akademi Teknoloji Kurucu Ortağı Tansel Akgül, Arvis Teknoloji ve Roket Akademi Teknoloji CEO’su Gülhan Ertürk Akgül, Arvis Teknoloji Proje Koordinatörü ve AR-GE Mühendisi Nazlı Sevindik Örenkaya ile Roket Akademi Teknolojileri AR-GE Mühendisi Gülşah Seher konuşmacı olarak yer aldı.

Etkinliğin açış konuşmasını yapan Roket Akademi Teknolojileri AR-GE Mühendisi Gülşah Seher, Arvis Teknoloji hakkında bilgiler verdi. Arvis Teknolojinin sloganının “big brother” ve “biz çağı” olduğunu söyleyen Seher, “Arvis Teknoloji olarak biyometri, görüntü işleme, yapay zeka ve veri analizi gibi konularda çalışmalar yapıyoruz. Yapay zeka kapsamında nesne tanıma, kimlik doğrulama ve yüz tanıma gibi birçok sistemimiz var. Biz, zaten her yerde kamera var diye yola çıktık. Bu bağlamda görüntü işleme, akıllı arşivleme ve yönetme platformumuz mevcut. Ana odağımız; biyometri ve kimlik doğrulamadır. Bunun dışında videolu görüntülü uygulamamız, imge işleme platformumuz, dijital cüzdan içerisinde yüz verilerini tuttuğumuz ürünümüz ve ATM’lerde kiosk uygulamalarımız da mevcut. Arvis teknolojiyi aslında daha çok bankalara ürünler yapan bir şirket olarak söyleyebiliriz” diye konuştu.

“Üniversite mezunu işsiz sayısı yüksek”

Arvis Teknoloji Proje Koordinatörü ve AR-GE Mühendisi Nazlı Sevindik Örenkaya konuşmasında öğrencilerin kendini yetiştirmeleri için fırsat eşitliğinin olmadığını belirtti. Türkiye’de çok sayıda istihdam edilmeyen üniversite mezununun olduğunu kaydeden Örenkaya, “Bu aslında ülkemizin en büyük problemlerinden birisidir. Üretken yapay zeka modellerinin hızla gelişmesi ile birlikte üniversitelerin yeni eğitim sistemine hızlı adapte olamaması, modellerin kullanımının doğru olarak bilinmemesi daha sonra öğrencilerin yapay zeka uygulamalı staj programlarına gönüllü veya zorunlu erişimlerinin kolay olmaması, istedikleri staj yerlerini bulamamaları, iş imkanlarında fırsat eşitliliğinin olmaması, öğrencilerin üniversitelerden mezun olduklarında nitelikli personelin aranması, gerekli niteliğe de öğrencilerin üniversite mezuniyetinden sonra sahip olamaması gibi etkenler mevcut. Buradaki problem nitelikli personel yetiştirmek için şirketlerde zaman ve maliyet ile daha sonra öğrencinin kendini yetiştirmesi için fırsat eşitliliğinin olmamasıdır” dedi.

Hedef; yapay zeka, etik yapay zeka ve üretken yapay zeka

Roket Akademinin yapay zeka destekli, interaktif, proje, eğitim, staj, insan kaynakları sağlayan bir yapı olduğunu dile getiren Örenkaya, şunları söyledi:

“Bu konuda amacımız; öğrencilerimizin gelişimi için diğer şirketlerin de kendilerine nitelikli personel kaynağının sağlanması ve proje havuzumuzda bulunan hazır projelerin mentörlüğünün yapılmasını sağlamak. Hedefimiz topluma faydalı yapay zeka, etik yapay zeka ve üretken yapay zekayı desteklemek. Bu program, öğrenciler için aslında kariyerlerine ihtiyaç olacak tüm eğitimleri almasıdır. Bir projenin başından sonuna kadar literatür taramasından başlayarak projede ihtiyaç ve gereksinimlerini belirleyerek baştan sona bir eğitim ve öğretim modelini kazandırıyoruz. Proje akran öğrenmesi ile destekleniyor. Ardından öğrenciler projenin başından sonuna kadar kendi geliştirdikleri proje ile beraber kariyer eğitimlerini alıyorlar. Kariyer eğitimiyle birlikte yaptıkları bu çalışmayla beraber girişimci olabiliyorlar. Çünkü hazır projeleri ile mezun oluyorlar. Eğitim alanlar kendilerini staj programında eğitimin yanı sıra problem çözme, mentörlük ile birlikte daha sonra akranlarıyla proje ekibiyle anlaşma, uyum sağlama gibi yetkinlikler kazanırken şirketlerin nitelikli ve yetişmiş personel ihtiyacını da karşılamış oluyoruz.”

129 üniversiteden staj başvurusu oldu

Arvis Teknoloji ve Roket Akademi Teknoloji Kurucu Ortağı Tansel Akgül ise 129 üniversiteden staj başvurusu olduğunu belirtti. Akgül, “Anadolu’dan gelen arkadaşlarla çok çalışma imkanı oldu. Staj programlarında da beraberdik. Onların gözlerindeki ışıltıyı görmek bizi çok daha farklı boyutlara taşıyor. Bu bizi çok motive ediyor. 129 üniversiteden başvuru oldu. Biz hepsini almak istiyoruz ama elimizdeki imkanlarda sınırlı olduğundan bunu çok fazla seçmeden yapmaya çalışıyoruz. Aslında amacımız daha önce aldığımız bayrağı gençlere bırakmak. Ne kadar çok gençle bu çalışmaları yaparsak hem gençlerin kendi kariyerlerine katkısı hem de ülkemize katkısı o derece fazla oluyor. Motto; gelen gençlerimizle staj boyunca birlikte çalışarak, staj son günü onların gözlerindeki mutluluğu görerek ayrılmaları bizim görevimizi tamamlamış olduğunu söylüyor” ifadelerini kullandı.

Türkiye, yapay zeka sıralamasında 57. sırada

Dünyadaki yapay zeka yarışının durdurulamaz hale geldiğini kaydeden Akgül, “Üretken yapay zeka ile ilgili dünyada da gelişmeler oluyor. Bu gelişmeleri ülkemizde de takip etmeye çalışıyoruz. Özellikle çok fazla makale tarayarak takip etmeye çalışıyoruz. Açık kaynak kodlarından yararlanarak dünyada ne gibi gelişmeler oluyor onları da takip etmeye çalışıyoruz. Dolayısıyla bu alanda da ülkemizin yarışta geri kalmaması için elimizi taşın altına koymamız gerektiğini her saniye hissediyoruz. Çünkü dünyadaki bu yarış artık durdurulamaz bir yarış. Bu yarışta biz neredeyiz, bu çok önemli. En son rakamlar 57. sırada olduğumuzu söylüyordu. Aslında ekonomik olarak baktığımızda ülkenin ilk 20’de olması lazım ancak yapay zeka alanında 50 ve 57 arasında gidip geliyor ki bu da üzücü bir durum. Bunu değiştirebiliriz” diye konuştu.

“Yapay zeka bir devrim”

Arvis Teknoloji ve Roket Akademi Teknoloji CEO’su Gülhan Ertürk Akgül ise konuşmasında üretken yapay zekanın, yapay zeka teknolojileri içinde bir parça olduğunu ifade etti. Akgül, “Yeni gelişen teknolojilerle birlikte birbirini destekleyen ve uzak kalmamamız gereken bir alan. Biz üretken yapay zekanın biraz daha eğlenceli, sanata hitap eden, çıktı üretmeyi hedefleyen ve işin sonucunda aldığınız çıktılarla keyif yapabileceğiniz ama bir taraftan da gelir elde edebileceğiniz yöntemler var. Gençlerimizin, farkında olan herkesin gelecekle ilgili bir şeyler üretebilmesi bizim ana hedefimiz” şeklinde konuştu.

Yapay zekanın bir devrim olduğunu belirten Akgül,  “Yapay zeka son 50 yıldır var olan bir dönemdeydi. Yöntemler, makine öğrenmesi ve derin öğrenmeler var. Son 1-2 senedir yapay zekadan başka bir şey konuşmuyoruz. Çünkü donanımlar gelişti. Çünkü teknoloji şirketleri, teknolojik anlamda üretmiş oldukları donanımları çok daha kullanılabilir, erişilebilir ve ucuz hale getirdiler. Ama biz bunlara çok sınırlı erişebiliyoruz. Bu teknoloji şirketleri geliştirdikçe yapay zeka çok daha fazla kullanılabilir, modeller üretilebilir ve bu modeller ise internet, teknoloji ve kullanmış olduğumuz cihazlar sayesinde ulaşılabilir hale geldi. Arka planda çok önemli bir konu var; açık. Bu büyük teknoloji şirketleri bu sistemleri açık hale getirerek aslında bizleri de bir denek haline getirdi. Hepimiz bir veri üreticisiyiz” dedi.

Konuşmaların ardından AKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Murat Peker, konuşmacılara teşekkür belgesi takdim etti. Teşekkür belgesi takdiminin ardından uygulamalı eğitim ve atölye çalışması gerçekleştirildi. Eğitim ve atölye çalışmasında başarılı olan 3 öğrenciye Arvis Teknoloji bünyesinde staj imkanı verildi.